เลือกปั๊มเก็บตัวอย่างอากาศอย่างไร (Air Sampling Pump) ให้เหมาะสม?

ปั๊มเก็บตัวอย่างอากาศ คืออะไร ?
ปั๊มเก็บตัวอย่างอากาศ (Air Sampling Pump) เป็นอุปกรณ์หลักที่จำเป็นในการเก็บตัวอย่างสารมลพิษในอากาศ เช่น ฝุ่นละออง (Dusts) ก๊าซและไอระเหย (Gases and Vapors) หรืออนุภาคทางชีวภาพ (Bioaerosol) เพื่อนำไปวิเคราะห์หาค่าความเข้มข้นที่ปรากฎในบรรยากาศด้วยวิธีทางห้องปฏิบัติการต่างๆ แม้ว่าปัจจุบันจะมีการเก็บตัวอย่างแบบไม่ใช้ปั๊ม (Passive Sampling) สำหรับก๊าซและไอระเหยบางชนิด แต่โดยส่วนมากการเก็บตัวอย่างอากาศโดยใช้ปั๊ม (Active Sampling) ยังนิยมใช้กันอย่างแพร่หลาย เพื่อให้เป็นไปตามมาตรฐานการเก็บตัวอย่างมลพิษทางอากาศที่กำหนดโดยหน่วยงานด้านสิ่งแวดล้อม เช่น EPA หรือหน่วยงานด้านอาชีวอนามัยและความปลอดภัย เช่น NIOSH เป็นต้น
ปั๊มมีหน้าที่ดูดอากาศเพื่อนำสารมลพิษไปสะสมไว้ที่ตัวกลางแต่ละชนิดเพื่อนำไปวิเคราะห์หาปริมาณในบรรยากาศ ปั๊มเก็บตัวอย่างอากาศจะใช้งานร่วมกับตัวกลาง (Media) ที่แตกต่างกันตามชนิดของสารมลพิษที่สนใจ ยกตัวอย่างเช่น การเก็บตัวอย่างฝุ่นละอองโดยใช้ปั๊มกับกระดาษกรอง(Filters) หรือ การเก็บตัวอย่างก๊าซและไอระเหยโดยใช้ปั๊มร่วมกับหลอดเก็บตัวอย่างอากาศ (Sorbent Tubes)

การเก็บตัวอย่างฝุ่นโดยใช้ปั๊มร่วมกับกระดาษกรอง

การเก็บตัวอย่างก๊าซและไอระเหยโดยใช้ปั๊มร่วมกับหลอดเก็บตัวอย่าง
ปั๊มแบบไหนเหมาะกับงานของคุณ?
ก่อนการเลือกชนิดของปั๊มเก็บตัวอย่างอากาศ คุณต้องทราบก่อนว่า จะใช้ปั๊มในลักษณะงานแบบเก็บตัวอย่างโดยติดตัวบุคคล (Personal Sampling) หรือเก็บตัวอย่างบริเวณพื้นที่กว้าง (Area Sampling) และต้องการนำปั๊มไปเก็บตัวอย่างสารมลพิษชนิดใด เนื่องจากลักษณะงานและการเก็บสารมลพิษแต่ละชนิดจะมีอัตราการไหลของปั๊มที่เหมาะสมในการดูดอากาศแตกต่างกัน
Personal Sampling or Area Sampling?
หากต้องการใช้เป็นปั๊มเก็บตัวอย่างอากาศส่วนบุคคล (Personal Air Sampling Pump) จะเน้นปั๊มที่พกพาสะดวก ขนาดไม่ใหญ่ อัตราการดูดของปั๊มไม่จำเป็นต้องสูงมาก โดยปั๊มเก็บตัวอย่างส่วนบุคคลจะได้สูงสุดประมาณ 5 ลิตร/นาที แต่หากต้องการเก็บตัวอย่างอากาศในบริเวณพื้นที่กว้าง ควรเลือกปั๊มที่มีอัตราการดูดอากาศสูงขึ้นถึง 10-20 ลิตร/นาที
What Type of Pollutants ?

Dusts

Gases and Vapors

Bioaerosol
ยกตัวอย่างเช่น การเก็บตัวอย่างฝุ่นละออง (Dusts) โดยใช้ปั๊มติดตัวบุคคล ในงานด้านอาชีวอนามัยและความปลอดภัย ตามวิธีการของ NIOSH Method No. 0500 สำหรับการเก็บฝุ่นรวม แนะนำให้ใช้อัตราการดูดอากาศในช่วง 1-2 ลิตร/นาที เราจึงควรเลือกปั๊มที่มีช่วงอัตราการไหลดังกล่าวมาใช้เก็บตัวอย่างอากาศตามวิธีการที่ระบุไว้
แนวทางการเลือกปั๊มเก็บตัวอย่างอากาศจากแบรนด์ SKC สหรัฐอเมริกา
Flow Range ml/min | Intrinsic Safety |
Battery Type |
Weight g |
Programmable | PC/Laptop Compatible |
Key Applications |
|
Pocket Pump Touch![]() |
20 to 500 | ATEX & UL | Li-Ion | 235 | Yes | Yes | Vapours |
Sidekick![]() |
5 to 3000 | ATEX (Intermediate, Deluxe models only) |
NiMH | 567 (Standard models: 465) |
No | No | Dust Vapours |
AirLite![]() |
5 to 3000 | No | Alkaline | 304 | No | No | Dust Vapours |
AirChek 3000 ![]() |
5 to 3250 | ATEX | NiMH | 624 | Yes | Yes | Dust Vapours |
Universal![]() |
5 to 4000 (5 to 5000) |
ATEX (UL) |
NiMH | 915 (964) |
Yes (Deluxe models only) |
No | Dust Vapours |
AirChek XR5000![]() |
5 to 5000 | UL | Li-Ion | 454 | Yes | No | Dust Vapours |
AirChek ESSENTIAL![]() |
5 to 5000 | UL/ATEX | Li-Ion | 550 | No | Yes | Dust Vapours |
AirChek TOUCH![]() |
5 to 5000 | UL | Li-Ion | 550 | Yes | Yes | Dust Vapours |
AirChek CONNECT![]() |
5 to 5000 | UL/ATEX | Li-Ion | 550 | Yes | Yes | Dust Vapours |
Flow Range ml/min | Intrinsic Safety |
Battery Type |
Weight g |
Programmable | PC/Laptop Compatible |
Key Applications |
|
Leland Legacy![]() |
5,000-15,000 | No | Li-Ion | 1020 | Yes | Yes | Environmental Bioaerosol |
Flite4![]() |
2,000-20,000 | No | Lead-acid | 4840 | Yes | No | Asbestos Environmental |
BioLite+![]() |
0 – 62,000 | No | AC only | 7250 | No | No | Bioaerosol |
แนะนำปั๊มสำหรับการเก็บตัวอย่างอากาศ
การเก็บตัวอย่างฝุ่น (Dusts/Particulates) ในอากาศโดยใช้ปั๊มเก็บตัวอย่างอากาศส่วนบุคคล ทั้ง Total Dusts และ Respirable Dust สามารถเลือกใช้ปั๊มเก็บตัวอย่างอากาศที่มีอัตราการดูดอากาศครอบคลุมช่วงประมาณ 1-3 ลิตร/นาที โดยใช้การเก็บตัวอย่างร่วมกับตลับใส่กระดาษกรอง และอุปกรณ์อื่นๆ เช่นที่ยึดตลับกรอง ไซโคลน หรือสายยางเป็นต้น


ปั๊มเก็บตัวอย่างอากาศ รุ่น AirChek Touch
ปั๊มรุ่นล่าสุดจาก SKC เหมาะกับการใช้สำหรับเก็บตัวอย่างฝุ่นด้วยกระดาษกรอง (Filters) การเก็บก๊าซและไอระเหยด้วยหลอดเก็บตัวอย่างอากาศ (Sorbent Tubes)
• หน้าจอสีแบบสัมผัส ใช้งานง่าย
• อัตราการดูดอากาศ 5-5000 ml/min
• ใช้งานแบตเตอรี่ต่อเนื่องสูงสุด 20 ชั่วโมง

ปั๊มเก็บตัวอย่างอากาศ รุ่น Universal PCXR8
ปั๊มรุ่นที่นิยมใช้สำหรับการเก็บตัวอย่างอากาศที่หลากหลายจาก SKC ถูกออกแบบให้สามารถใช้งานได้ทั้งกับตัวกลาง ชนิดกระดาษกรอง (Filters) หลอดเก็บตัวอย่างอากาศ(Sorbent Tubes) และถุงเก็บตัวอย่างอากาศ (Sampling Bags)
• หน้าจอแสดงเวลาการเก็บตัวอย่าง
• อัตราการดูดอากาศ 5-5000 ml/min
• สามารถตั้งโปรแกรมการเก็บตัวอย่างได้
นอกจากนั้นสำหรับการเก็บฝุ่นในงานด้านสิ่งแวดล้อม หากต้องการพิจารณาฝุ่นในลักษณะของ PM2.5 หรือ PM10 สามารถเลือกใช้ปั๊มที่มีอัตราการไหลสูงขึ้นร่วมกับอุปกรณ์คัดไซส์ฝุ่นแต่ละขนาด (Size-Selective Sampler)

ปั๊มเก็บตัวอย่างอากาศ รุ่น Leland Legacy
ปั๊มเก็บตัวอย่างอากาศด้วยอัตราการดูดอากาศที่สูงขึ้นจาก SKC เหมาะสำหรับการเก็บตัวอย่างอนุภาคฝุ่นในสิ่งแวดล้อม ใช้งานร่วมกับอุปกรณ์คัดไซส์ฝุ่นที่ต้องใช้อัตราการดูดของปั๊มสูง เช่น SKC PPI Sampler
• หน้าจอและปุ่มกดขนาดใหญ่
• อัตราการดูดอากาศ 5-15 L/min
• ใช้งานแบตเตอรี่ต่อเนื่อง 24 ชั่วโมง
• มีชุดอุปกรณ์เก็บตัวอย่างอนุภาคฝุ่นแบบพกพา (DPS System) แบบครบเซต

อุปกรณ์คัดไซส์ฝุ่น PPI Sampler, 8 L/min

ชุดอุปกรณ์เก็บตัวอย่างอนุภาคฝุ่นแบบพกพา
(DPS System)
การเก็บตัวอย่างก๊าซ และไอระเหย (Gases and Vapors) ในอากาศโดยส่วนมากจะใช้ปั๊มเก็บตัวอย่างอากาศส่วนบุคคล ร่วมกับหลอดเก็บตัวอย่างอากาศ(Sorbent Tubes) และถุงเก็บตัวอย่างอากาศ (Sampling Bags) ขึ้นอยู่กับชนิดของก๊าซนั้นๆ โดยสามารถเลือกใช้ปั๊มเก็บตัวอย่างอากาศได้หลายรุ่น ที่มีอัตราการดูดอากาศในช่วงที่ต้องการ


ปั๊มเก็บตัวอย่างอากาศ รุ่น Pocket Pump TOUCH
ปั๊มขนาดกะทัดรัด อัตราการดูดอากาศต่ำ เหมาะกับการเก็บตัวอย่างช่วง Low Flow สำหรับการเก็บตัวอย่างอากาศด้วย ถุงเก็บตัวอย่างอากาศ (Sampling Bags) หรือ หลอดเก็บตัวอย่างอากาศ (Sorbent Tubes) โดยเฉพาะ
• หน้าจอแบบสัมผัส แสดงข้อมูลการเก็บตัวอย่าง
• อัตราการดูดอากาศ 20 – 500 ml/min
• สามารถตั้งโปรแกรมการเก็บตัวอย่างได้
การเก็บตัวอย่างอนุภาคทางชีวภาพ (Bioaerosols) ในอากาศ โดยส่วนมากจะใช้ปั๊มเก็บตัวอย่างอากาศที่มีอัตราการไหลค่อนข้างสูงมาก โดยขึ้นอยู่กับตัวกลางและวิธีในการเก็บ เช่น การเก็บเชื้อบนจานเพาะเลี้ยง (BioStage) หรือ การเก็บตัวอย่างด้วยของเหลวในขวด (BioSampler)


ปั๊มเก็บตัวอย่างอากาศ รุ่น QuickTake 30
ปั๊มเก็บตัวอย่างอนุภาคในอากาศโดยเฉพาะ เหมาะกับการเก็บตัวอย่างอนุภาคทางชีวภาพ แบคทีเรีย เชื้อรา โดยการใช้ร่วมกับตัวกลาง เช่น SKC BioStage ซึ่งเป็นการเก็บเชื้อผ่าน Impactor ที่ด้านในจะบรรจุจานเพาะเลี้ยง (Agar Plate) ไว้
• ให้อัตราการไหลของอากาศที่คงที่ แม้มีความดันย้อนกลับสูง (High Back Pressure)
• อัตราการดูดอากาศ 10 – 30 L/min
• ใช้งานแบตเตอรี่ต่อเนื่องได้มากถึง 14 ชั่วโมง


การใช้ปั๊มรุ่น QuickTake 30 ร่วมกับ Spore Trap Cassette

ปั๊มเก็บตัวอย่างอากาศ รุ่น BioLite+
ปั๊มเก็บตัวอย่างอากาศที่ออกแบบมาโดยเฉพาะ สำหรับการใช้งานร่วมกับ SKC Biosampler สำหรับการรวบรวมอนุภาคทางชีวภาพ จุลชีพ แบคทีเรีย หรือไวรัส ซึ่งเป็นการเก็บตัวอย่างไปสะสมไว้ในของเหลวในขวดเก็บตัวอย่างเพื่อนำไปวิเคราะห์ทางห้องปฏิบัติการต่อไป
• ให้อัตราการไหลสูงสุด 62 L/min แบบไม่มีการชดเชย(Non-Compensate) หรือ Sonic Flow
• มีเกจวัดแรงดันย้อนกลับ (Back Pressure) ในตัว เพื่อระบุการเกิด Sonic Flow
• ปั๊มสามารถรักษาความดันในระบบคงที่ที่ 15 นิ้ว ปรอท